Uitleg Turbo, Speeder, Sprinter en Booster: Alles wat je moet weten

Een turbo, sprinter, speeder of booster is een financieel product dat beleggers de optie geeft om met een hefboom te beleggen in verschillende koersen. Je kunt hiermee dus inspelen op veranderingen op de beurs en een hoger rendement halen. De producten verschillen doorgaans weinig van elkaar, alleen geeft iedere verstrekker er zijn eigen benaming aan. Sprinters kun je bijvoorbeeld kopen via Citi en Commerzbank, Turbo’s via ABN AMRO of Goldman Sachs, Boosters via BNP Paribas en Speeders via ING.

Deze producten kun je verhandelen op de beurs en dus via je broker aankopen. Door het hefboomeffect die deze financiële producten bieden, worden de stijgingen en dalingen op de markt uitvergroot. Hierdoor kun je dus met een kleine inleg veel rendement behalen. Vooral bij agressieve traders zijn deze producten gewild. De informatie uit dit artikel is toepasbaar op elk van deze producten. Zoals gezegd zijn de producten verschillend van naam, maar gelijkaardig van soort.

Er zijn twee soorten turbo’s; de turbo short en de turbo long. Turbo’s kun je toepassen op aandelen, commodity’s (grondstoffen), valuta, obligaties en indexen. Wanneer je inzet op een koersdaling, zet je een turbo short in. Verwacht je een koersstijging, dan koop je een turbo long. Houd er rekening mee om geen al te grote posities in te nemen vanwege het hefboomeffect.

Omdat turbo’s in meerdere varianten met verschillende hefboomeffecten te verkrijgen zijn, is ervoor bijna iedere belegger wel een gepaste turbo te vinden. Turbo’s zijn gebaseerd op onderliggende waarde. Zoals net uitgelegd zijn dat de indexen, valuta’s, grondstoffen en obligaties. Door de werking van de hefboom is de turbo dus veel gevoeliger voor de schommelingen op de markt. De hefboom houdt in dat de bank het verschil financiert tussen het door je ingelegde bedrag en de onderliggende waarde.

Financieringsniveau

Je betaalt niet de volledige onderliggende waarde bij de aankoop van de turbo. Wanneer je investeert in een turbo, koopt de bank de onderliggende waarde. Een fractie daarvan is voor je eigen rekening, namelijk de prijs van de turbo. Dit is het financieringsniveau. Je betaalt dan ook de rente over het door de bank gefinancierde gedeelte. De bank financiert dus een deel van de turbo, waardoor die eigenlijk veel meer waard is dan de investering die je hebt gedaan.

Stel dat je een turbo long koopt en de waarde stijgt. Dan stijgt dus niet alleen het deel dat je hebt ingelegd, maar ook het deel wat de bank heeft gefinancierd. Dit is de zogenoemde hefboomwerking; de waarde van de turbo schiet snel omhoog wanneer de voorspelde ontwikkeling plaatsvindt. Dat geldt verder ook voor een daling bij een turbo long. Je verlies is dan relatief hoog.

Ingebouwde Stop Loss

Beleggers lopen met turbo’s grote risico’s en kunnen veel geld verliezen. Daarom is er een bepaalde bescherming ingebouwd om te voorkomen dat ze grote verliezen lijden. Dat is de zogeheten ‘stop loss’. Wanneer de koers van de aandelen onder een bepaalde grens zakt en je beschikt over een turbo long, eindigt je turbo long op dat aandeel. Zo voorkom je dat je grote verliezen neemt.

Dat geldt bijvoorbeeld ook voor een turbo short. Deze stopt als de koers is gestegen boven een bepaald punt. Daardoor voorkom je dat je nooit meer geld verliest dan dat je hebt geïnvesteerd wanneer de koers toch weer daalt. Toch zijn er veel beleggers die de turbo’s van de hand doen voordat de stop loss wordt bereikt. De afwikkeling van turbo’s kan enkele dagen duren, wat dus ook weer gevolgen kan hebben voor je restwaarde.

Het grote voordeel van een stop loss is dat je hiermee voorkomt dat je al je geld verliest bij een belegging. Dat komt doordat de turbo eindigt wanneer je een bepaald verlies hebt geleden. Het komt ook wel voor dat de verstrekker van een financiering zelf een stop loss plaatst. Het verlies is dan niet groter dan de inleg van de belegger. Mocht je je winst willen veiligstellen, dan is een stop loss ook goed te gebruiken om te voorkomen dat je je winst verspeeld. De turbo wordt dan van de hand gedaan wanneer het aandeel een bepaalde winst heeft opgeleverd.

Hoe werkt een Turbo Long?

De volgende voorbeelden zijn hypothetisch en laten zien hoe de werking van een turbo long is. Een bank brengt een turbo long op de markt op een onderliggende waarde, die voor het gemak ‘ABC’ heet. De onderliggende waarde kost 100 euro. Je koopt voor 10 euro een deel van het aandeel waar je een turbo long op zet. De bank financiert in dit geval 90 euro. De stop loss op deze turbo is dus 90 euro. De inleg bedraagt dus maar 10 euro, waardoor je hefboom x10 is. Stel nu dat de waarde van het aandeel ABC met 10% stijgt naar 110 euro. De turbo stijgt dan ook van 10 naar 20 euro. In dat geval maak je dus 100% winst, waar het aandeel ABC maar 10% is gestegen.

De koers van een turbo long is vrij gemakkelijk uit te rekenen door de volgende formule:

Koers turbo long = (stand AEX – financieringsniveau)/ ratio

Stel dat je wilt beleggen op het onderliggende aandeel AEX. De ratio wordt gebruikt voor onderliggende waarden waarvan de prijzen hoog zijn. In het geval van de AEX wordt dus een ratio van 10 gebruikt. De ratio bepaalt hoeveel turbo’s je zou moeten kopen om een keer in de onderliggende waarde te beleggen. Stel dat de stand van de AEX 360 zou zijn en je kiest voor een turbo long met een financieringsniveau van 300 en een ratio van 10. De prijs op de turbo zou dan 6 zijn.

Als de AEX stijgt tot 370 punten, neemt je turbo long met 1 euro toe. Deze levert dan dus een rendement van 16,7%, terwijl de AEX maar met 2,8% is toegenomen. Als de AEX zou dalen van 360 tot 350, dan zou je turbo met 1 euro dalen. De nieuwe prijs van de turbo is dan 5 euro en een rendement die gezakt is -16,7%. Het rendement van de AEX is dan afgenomen met -2,8%. Mocht de AEX-index dalen tot of onder het niveau van de stop loss, dan wordt de turbo long automatisch van de hand gedaan.

De waarde van de stop loss wordt uitgekeerd aan de belegger. Ook hierop wordt een formule toegepast. Om de stop loss-waarde te berekenen wordt gekeken naar het verschil tussen de laagste stand van de AEX op de dag dat het stop loss-niveau wordt bereikt en het financieringsniveau van de dag. Stel dat de laagste stand 306 was, dan is de formule dus als volgt:

Stop loss-waarde per turbo long = (laagste koers AEX – financieringsniveau)/ ratio = 360 – 300 = 0,60

Je krijgt in dit geval dan 0,60 cent uitgekeerd.

Hoe werkt een Turbo Short?

De turbo short is het tegenovergestelde van een turbo long. Door ‘short te gaan’ profiteer je van een koersdaling. In dit voorbeeld zie je hoe de verhoudingen zijn als je wilt profiteren van een koersdaling van het aandeel ABC. De huidige koers hiervan is 25 euro. Je koopt een gedeelte van een aandeel waar je een turbo short van 5 euro op zet. De bank financiert in dit geval 20 euro. Het stop loss-niveau is 30 euro, maar je legt 5 euro in. Dat betekent dat de hefboom x5 is. Stel dat de koers van ABC daalt naar 20 euro. Je turbo stijgt dan van 5 euro naar 10 euro. Je maakt dan dus 100% winst, terwijl het aandeel is gedaald met 20%.

De koers van een turbo short is, net als de turbo long, vrij simpel uit te rekenen door een formule:

Koers turbo short = (financieringsniveau – stand AEX)/ ratio

Als voorbeeld volgt weer de AEX-index. Stel dat je verwacht dat de AEX gaat dalen en je besluit daarom een turbo short te kopen. De stand van de AEX is op dat moment 360 en het financieringsniveau is 420 met een ratio van 10. De prijs van een turbo short is dan 6 euro en de hefboom is 6. De AEX daalt van 360 naar 350, je short neemt dan met een euro toe. De nieuwe prijs wordt dan 7 euro en het rendement stijgt dus met 16,7%. De AEX verliest rendement met -2,8%. Door de stand van de AEX is de hefboom nu veranderd naar 5.

Maar stel dat de AEX zou stijgen van 360 punten naar 370 punten. De turbo short neemt nu met 1 euro af. Je rendement is dus afgenomen met -16,7% terwijl de AEX is toegenomen met 2,8%. De hefboom is ook veranderd naar 7,4. Als de AEX stijgt tot of boven het stop loss-niveau wordt de turbo short automatisch weer van de hand gedaan. Je kunt bijvoorbeeld een stop loss hebben gezet op 407 punten. Ook nu wordt de stop loss-waarde uitgekeerd aan de belegger.

De stop loss-waarde zal tenminste gelijk moeten zijn aan het verschil tussen het financieringsniveau op de dag dat de stop loss-niveau werd bereikt en de hoogste stand van de AEX op deze dag. De AEX heeft in dit voorbeeld de hoogste stand van 410 bereikt. Dan is de formule als volgt:

Stop loss-waarde per turbo short = (financieringsniveau – hoogste koers AEX)/ ratio = (420 – 410)/ 10 = 1

Je krijgt in dit geval dus 1 euro uitgekeerd.

Soorten Turbo’s

Turbo’s zijn op de effectenbeurs genoteerd, maar worden uitgegeven door financiële instellingen. Het verschilt per bank en land hoe turbo’s worden aangeduid. Zo worden ze ook wel speeders, mini-future calls, boosters of sprinters genoemd. Er zijn verschillen in soorten turbo’s. Je kunt bijvoorbeeld een limited speeder kopen. Daarbij is het stop loss gelijk aan het financieringsniveau. In tegenstelling tot een turbo, sprinter of speeder kent een limited speeder een vooraf vastgestelde looptijd.

Ook is de prijs van een limited speederanders dan dat van gewone speeders of turbo’s. De prijs van een limited speeder blijft gelijk gedurende de looptijd. De prijs wordt namelijk vooraf vastgesteld, de zogeheten ‘forwardprijs’. Dat is de prijs van de onderliggende waarde op de vervaldatum van de limited speeder. De prijs van een limited speeder ligt hoger dan dat van een turbo. Dat komt doordat er rekening wordt gehouden met de waarde van het risico dat de koers van de onderliggende waarde scherp door het stop loss-niveau breekt buiten de beurstijden. Dit is de Gap Risk Waarde.

De limited speeder heeft een stop loss-niveau die gelijk staat aan het financieringsniveau. Daarom berekenen banken een gap risicopremie die een deel van de risico dekt. De prijs is dus hoger dan van een gewone turbo, maar er worden geen financieringskosten berekend door de uitgever. Een limited speeder kent dus meer risico’s, maar er valt ook meer rendement te halen dan een turbo omdat het financieringsniveau gelijkligt aan het stop loss-niveau.

Daarnaast zijn er nog de zogeheten quanto speeders. De quanto speeders zijn bedoeld om het risico van wisselende valutakoersen weg te nemen wanneer mensen speculeren op indexen zoals de Dow-Jones. Deze valutarisico’s worden dan gedragen door de bank. De risicobeperking wordt echter wel verwerkt in de prijs van een quanto speeder. Die zul je als belegger dan wel moeten betalen.

Hoe verschillen turbo’s van opties?

Het handelen in turbo’s is feitelijk beleggen met geleend geld met een beschermingsconstructie. Door de hefboomwerking die van toepassing is, zijn er veel gelijkenissen tussen turbo’s en opties. Toch zijn er duidelijk verschillen.

• Tijdswaarde: In tegenstelling tot opties hebben turbo’s een beperkte looptijd. Ze verliezen hun waarde ook gedurende de tijd verstrijkt.
• Stop loss: Opties vervallen niet als er een korte, ongewenste, koersbeweging optreedt.
• Volatiliteit: Bij opties is de verwachte mate van beweeglijkheid een belangrijk aspect. Een verandering in de volatiliteit zal de koers doen stijgen of dalen. Bij turbo’s is dit niet het geval.
• Uitgevers: Turbo’s worden verhandeld door banken die de markt maken en opbrengsten maken uit rente. Bij opties met voldoende liquiditeit doet de koper rechtstreeks zaken met een andere belegger. Bij opties met weinig liquiditeit koopt van een marketmaker, die zijn opbrengsten aan spread verdient.
• Spread is het verschil tussen de bied- en laatprijs. De handel in turbo’s wordt sinds enkele jaren gekenmerkt door een grote spread. Tegenwoordig is de spread van aandelen marginaal hoger, waardoor het verschil tussen bied- en laatprijs bij opties tegenwoordig hoger is in de regel.
• Transactiekosten: Voor opties zijn de transactiekosten aanzienlijk hoger dan voor turbo’s, waarvoor het aandelentarief gehanteerd wordt.
• Short posities: Je kunt inspelen met turbo’s op een neerwaartse beweging van de koers, maar niet short gaan in de zin dat je een turbo verkoopt zonder deze werkelijk in bezit te hebben en geld te ontvangen. Je opties kunnen wel short verhandeld worden. Er zijn echter wel turbo’s short, welke de neerwaartse koers met een hefboom van de onderliggende waarde kan volgen.

Alternatief voor Turbo’s

Snel rendement is dus mogelijk als je handelt met turbo’s. Toch worden turbo’s vooral gebruikt door ervaren beleggers die kennis van de markt hebben. Een beter alternatief om te gebruiken om op dergelijke manier te speculeren op koerswisselingen is een CFD. Met een CFD kun je zelf de stop loss kiezen. Een CFD is een contract tussen de koper en verkoper, waar de verkoper het verschil betaalt tussen de waarde van een onderliggend product bij aankoop en bij verkoop. Is het verschil negatief, dan betaalt de koper aan de verkoper het verschil aan de verkoper.

Het hefboomeffect is nagenoeg hetzelfde als bij turbo’s. CFD’s zijn derivaten waarmee je gemakkelijk kan inspelen op stijgende (long gaan) of dalende koersen (short gaan). Ook voor CFD’s geldt dat je kan beleggen met onderliggende waarde zoals grondstoffen, valuta, indices en aandelen. Het verschil met turbo’s is dat CFD’s geen eigendom worden van de koper. Ook bij dit financiële product kunnen risico’s worden ingedekt door een garandeerde stop in te bouwen.

Voordelen en nadelen van Turbo’s

Gezegd moet worden dat beleggen altijd risico’s met zich meebrengt. Je kunt namelijk je geïnvesteerde geld verliezen als je geen weet hebt van wat je doet. Zeker bij turbo’s is dit risico aannemelijker dan bij gewone aandelen of obligaties. Zowel een groot voordeel als nadeel is de werking van een hefboom op turbo’s. Een hefboom kan ervoor zorgen dat je je winst aanzienlijk vergroot. Dat geldt ook voor verlies. Wanneer de koers niet beweegt zoals gewenst, is je verlies aanzienlijk.

Echter zorgt de stop loss voor bescherming. Als de koers van de aandelen onder of boven een bepaalde koers zakt of stijgt, wordt je turbo automatisch van de hand gedaan. Het nadeel van een stop loss is dat je wel je hele investering kwijt bent. Turbo’s verhandelen is dus niet makkelijk. Omdat er veel effecten zijn waarover je een turbo kan gebruiken, heb je veel te maken met valutarisico’s. Zeker bij buitenlandse aandelen als onderliggende waarde is het volgen van de koers belangrijk.

Een ander voordeel van turbo’s is dat je geen hele aandelen hoeft te kopen. Vanaf 20 euro kun je al beleggen met turbo’s en aanzienlijk winst behalen. De berekeningen zijn goed te controleren dus je kunt vooraf goed inschatten wat een turbo je gaat opleveren. Ondanks het grote risico die turbo’s met zich meebrengen, kun je dus een hoog rendement behalen.

---